Słowa kluczowe
badania korpusowe
przymiotniki
czasowniki niewłaściwe
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony zmianom średniopolskiej konstrukcji składniowej, w której forma M lp. r.ż. przymiotnika występowała w funkcji predykatywnej. Badania przeprowadzone na danych korpusowych miały na celu prześledzenie procesu, który prowadził do przekształcenia form przymiotników w czasowniki niewłaściwe (werbizacja). Analizą zostało objętych sześć najbardziej popularnych w XVII i XVIII wieku predykatywnych form przymiotnikowych: MOŻNA, NIEMOŻNA, NIEPODOBNA, WIELKA, PEWNA i SŁUSZNA. Podczas gdy pierwsze trzy z nich zmieniły swój gramatyczny status, w wypadku pozostałych proces werbizacji został zahamowany. Rozstrzygający pod tym względem był okres drugiej połowy XVIII i pierwszej połowy XIX wieku.
Bibliografia
Bańko, M. (2002). Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa: PWN.
Bilińska, J.D. (2016). Mikrokorpus polszczyzny 1830–1918. Komunikacja specjalistyczna, 11, 149–161. http://www.ks.uw.edu.pl/NUMER_KS11.pdf
Bronikowska, R. (2017). Predykatywne konstrukcje z przymiotnikiem w rodzaju żeńskim w dawnej polszczyźnie – perspektywy badawcze. Prace Filologiczne, LXXI, 33–44.
Brouwer, M.B.-S. (2016). MTAS: A Solr/Lucene based multi tier annotation search solution. Linköping Electronic Conference Proceedings, 136, 19–37. Aix-en-Provence: Linköping University Electronic Press. http://www.ep.liu.se/ecp/136/002/ecp17136002.pdf
Derwojedowa, M. (2020). Mikrokorpus Gronowy Polszczyzny 1830–1918. Poradnik Językowy, 8, 52–67. https://doi.org/10.33896/PorJ.2020.8.4
Gruszczyński, W., Adamiec, D., Bronikowska, R., Kieraś, W., Modrzejewski, E., Wieczorek, A., & Woliński, M. (2021). The Electronic Corpus of 17th- and 18th-century Polish Texts. Lang Resources & Evaluation. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10579-021-09549-1.pdf
Kałkowska, A., Konieczna-Twardzikowa, J., & Pisarkowa, K. (eds.). (1972). Zapomniane konstrukcje składni średniopolskiej (XVII wiek): wybór przykładów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Kałkowska, A. (1973). Składniowe właściwości przymiotników kwalifikujących. Język Polski, 2, 95–104.
Kałkowska, A., Pisarkowa K., Szybistowa M., & Twardzikowa, J. (eds.). (1973). Zapomniane konstrukcje składni średniopolskiej (1700–1780): wybór przykładów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN.
Kałkowska, A., Szybistowa M., & Twardzikowa, J. (eds.). (1974). Zapomniane konstrukcje składni nowopolskiej 1780–1822: wybór przykładów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN.
Kleszczowa, K. (2015). U źródeł polskich partykuł. Derywacja funkcjonalna, przemiany, zaniki. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Kucała, M., Laskowski, R., & Urbańczyk, S. (eds.). (1978). Encyklopedia wiedzy o języku polskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Saloni, Z. (2012). Podstawy teoretyczne. In Z. Saloni, M. Woliński, R. Wołosz, W. Gruszczyński,
& D. Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego (2 ed., pp. 117–118). Warszawa: Wydawnictwa UW.
Abbreviations
AquaPrax – Andrzej Dell’Aqua. (1969). Praxis ręczna działa. Ed. T. Nowak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Original work published s. l., 1624].
BystrzPol – Wojciech Bystrzonowski. (1732). Polak sensat w liście, w komplemencie polityk, humanista w dyskursie, w mowach statysta, na przykład dany szkolnej młodzi. [Lublin: w Drukarni Lubelskiego Collegium Societas Jesu].
DrużZbiór – Elżbieta Drużbacka. (1752). Zbiór rytmów. Warszawa: w Drukarni [...] Collegii Scholarum Piarum.
KunWOb – Wacław Kunicki. (1615). Obraz szlachcica polskiego. Kraków.
NarK – Adam Naruszewicz (1959). Korespondencja 1762–1796. Eds. J. Platt, T. Mikulski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pas – Jan Chryzostom Pasek. (1955). Pamiętniki (z lat 1656–1688). Ed. R. Pollak. Warszawa: PIW.
PastRel – Joachim Pastorius. (1650). Relacja chwalebnej expedycjej [...]. s.l.
SaadiOtwSGul – Saadi. (1879). Giulistan to jest ogród różany. Transl. S. Otwinowski. Ed. I. Janicki. Warszawa: w Drukarni M. Ziemkiewicza i W. Noakowskiego. [Original work published s.l. 1610].
_5.1 – Michał Bałucki. (1883). Dom otwarty: Komedja w trzech aktach. Biblioteka Teatrów Amatorskich no. 26, Lviv.