Keywords
Kashubian dialectology
phonetics
phonology
vowel system
How to Cite
Abstract
The paper gives a phonological and acoustic description of the Luzino vowel system. The analysis showed evident phonetic changes in the last 50–60 years which are, however, not so numerous and striking as in many other Kashubian dialects. The most important of them are: heightening of stressed *[ɛ] into [ɘ̟], phonetic reduction and identification of unstressed *[ɛ] and [ə], splitting of *[ɑ̃, õ] into [VN], and disappearance of fronted allophones of /u/. The paper enabled also to describe some vowel sounds of the dialect much more precisely than it was done in the past which apply especially to *[ə] and *[ɑː]. As to the phonology, contrasts between all 9 oral phonemes established in older descriptions were retained. The original nasal vowels were, conversely, lost as phonemes and developed into sequences /Vŋ/ with various phonetic realizations of /ŋ/.
References
Atlas językowy kaszubszczyzny i dialektów sąsiednich 1–15, 1964–1978, red. Zespół Zakładu Słowianoznawstwa PAN pod kierunkiem Z. Stiebera i H. Popowskiej-Taborskiej, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Bronisch G., 1986, Kaschubische Dialectstudien. Die Sprache der Bë́lö̂cë, Leipzig.
Bronisch G., 1898, Kaschubische Dialectstudien. Texte in der Sprache der Bë́lö̂cë, Leipzig.
Jocz L., 2013, System samogłoskowy współczesnych gwar centralnokaszubskich, Szczecin.
Jocz L., 2014, System samogłoskowy współczesnych gwar centralnokaszubskich, Szczecin.
Jocz L., 2015, System samogłoskowy współczesnych gwar zaborskich, Rocznik Slawistyczny 64, s. 27–48.
Jocz L., 2015b, System samogłoskowy współczesnej kaszubszczyzny północno-zachodniej, Slavia Occidentalis 72/1, 39–63.
Lorentz F., 1913, Teksty pomorskie czyli słowińsko-kaszubskie, z. 1, Kraków.
Lorentz F., 1925, Geschichte der pomoranischen (kaschubischen) Sprache, Berlin–Leipzig.
Lorentz F., 1927–1937, Gramatyka pomorska, Poznań.
Nitsch K., 1903, Studya kaszubskie: Gwara luzińska, Materyały i prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie 1, s. 221–273.
Nitsch K., 1907, Dyalekty polskie Prus zachodnich, Materyały i prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie 3, s. 101–284.
Popowska-Taborska H., 1961, Centralne zagadnienie wokalizmu kaszubskiego. Kaszubska zmiana ę ≥ i oraz ĭ, y̆, ŭ ≥ ə, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Sawicka I., 2007, Język polski, [w:] Komparacja współczesnych języków słowiańskich. Fonetyka i fonologia, red. I. Sawicka, Opole, s. 305–320.
Ściebora A., 1973, Wymowa samogłosek nosowych w gwarach kaszubskich, Wrocław–Warszawa–Kraków – Gdańsk.
Siatkowski J., 1965, Geografia kontynuantów á w kaszubszczyźnie na podstawie dawniejszych opracowań, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 5, s. 407–413.
Smoczyński P., 1955, Zmiany językowe w Luzinie w ostatnich pięćdziesięciu latach, Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 3, s. 77–85.
Sychta B., 1967–1976, Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, t. 1–7, Wrocław.
Topolińska Z., 1963, Kaszubska dyftongizacja ŏ i jej znaczenie dla rozwoju wokalizmu kaszubskiego, Slavia Occidentalis 23, s. 211–232.
Topolińska Z., 1967, Teksty gwarowe centralnokaszubskie z komentarzem fonologicznym, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 7, s. 88–125.
Topolińska Z., 1974, A Historical Phonology of the Kashubian Dialects of Polish, The Hague–Paris.
Treder J., 1999, Z historii badań kaszubszczyzny. Gwara luzińska, Acta Cassubiana 1, s. 277–294.