Keywords
Church Slavonic-Polish lexicography
cultural translation
vocabulary related to means of payment
monetary units
How to Cite
Abstract
This paper contains a comparison of the Polish equivalents of monetary units occurring in “Leksykon supra - ski” with the headwords in Church Slavonic language and their source — the “Ostrog Bible”. The aim of the analysis was to answer the question whether the author of the Lexicon tried to give the meaning of tokens by literal translation (which could be incomprehensible to its users in eighteenth century), or through cultural translation. The anonymous author of “Leksykon supraski” was not able to select one method of explaining vocabulary related to monetary units, which has made the vocabulary related to this issue even more incomprehensible.
References
Abramowiczówna Z. (red.), 1958‒1963, Słownik grecko-polski, t. I‒V, Warszawa.
Aitchson L.,1960, A History of Metals, t. I, London, s. 163‒218.
Bendza M., 1981, W czterechsetlecie wydania Biblii Ostrogskiej 1581–1981, Rocznik Teologiczny XXII, z. 2, s. 45‒54.
Berynda Pambo, 1627, Лексіконъ славенорωсскїй и именъ Тлъкованїє, Кіевъ.
Berynda Pambo, 1653, Лексіконъ славенорωсскїй и именъ Тлъкованїє, Кутеинскій Монастыръ.
Biblia Święta to jest całe Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z hebrajskiego i greckiego języka na polski pilnie i wiernie przetłómaczone, Warszawa 1967 (Biblia Gdańska ‒ w wersji językowej z 1881 roku).
Biblia Tysiąclecia z komentarzem, 2006, wyd. V, Poznań.
Brückner A., 1989, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Citko L., 2015, Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski (1722) jako źródło do historii leksyki, [w:] Беларуска- польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі, зб. арт./пад рэд. І.Э. Багда - новіч, s. 27–32.
Citko L. (red.), 2012 Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski, Białystok.
Dal V.P. [Даль В.П.], 1903‒1909, Толковый словарь живого великорусского языка, Вып. III, т. I‒IV, Москва.
Gerov N. [Геровъ Н.], 1895–1908, Рѣчникъ на блъгарскый языкъ съ тлъкувание рѣчи-ты на блъгарскы и на русскы, т. I–V, Пловдивъ.
Gloger Z., 1958, Encyklopedia staropolska, t. I‒IV, Warszawa.
Kałkowski T., 1981, Tysiąc lat monety polskiej, Kraków.
Králik Ľ., 2015, Stručný etymologický slovník slovenčiny, Bratislava.
Krawczuk A., 1956, Mosiądz i tlenek cynku w starożytności, Archeologia VIII, z. 2, s. 435‒455.
Labyncev Û. A., Ŝavinskaja L.L. [Лабынцев Ю. А., Щавинская Л.Л.], 1995, История книжной культуры Подляшья. Супрасльский церковнославяно-польский словарь 1722 г., Минск.
Lehr-Spławiński T., 1954, Element prasłowiański w dzisiejszym słownictwie polskim, [w:] tegoż, Rozprawy i szkice z dziejów kultury Słowian, Warszawa, s. 143.
Lewicki J., 1830, Приручный словаръ славено-польскïй, или Собранiе реченïй славенскихъ неудобъ разумѣтелныхъ, обрѣтающихся въ книгахъ церковныхъ, на языкъ польскïй толкованыхъ / Słownik Słowiańsko-polski: Zawieraiący w sobie mniéj teraz zrozumiałe, w księgach cerkiewnych i do nabożeństwa służących znayduiące się słowa, dla użytku Duchowieństwa, wyznawców obrządku greckokatolickego, miłośników starożytnego ięzyka słowiańskiego, Lwów.
Linde S.B., 1854‒1860, Słownik języka polskiego, tom I‒VI, wyd. II pop., Lwów.
Morawiecki L., 1982, Początki mennictwa rzymskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Morawski W., 2002, Zarys powszechnej historii pieniądza i bankowości, Warszawa.
Merk A. (red.), 1938, Novum Testamentum Graece et Latine, Romae.
Piasecka A., 2013, Potencjał semantyczno-pragmatyczny leksemów bydło i skot w języku polskim i rosyjskim, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica 9, s. 69.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, w przekładzie polskim O. Jakuba Wujka SJ, Kraków 1962.
Plezia M. (red.), 1962‒1969, Słownik łacińsko-polski, t. I‒V, Warszawa.
Polański K., 1973, Słownik etymologiczny języka Drzewian Połabskich, zeszyt 3.
Polikarpov-Orlov F.P. [Поликарпов-Орлов Ф.П.], 1704, Лексикон треязычный, сиречь речений славен - ских, еллиногреческих и латинских сокровище, Москва.
Rozumnyj J., 1968, Proper Names in Pamvo Berynda’s “Leksikonъ Slavenorōsskij ĭ Ĭmenъ Tlъkovanie” of 1627, Ottawa.
Rusek J., 1996, Supraski cerkiewnosłowiańsko-polski leksykon z 1722, [w:] Unia Brzeska 1596‒1996. Sesja gdańska z okazji 400-lecia, s. 52‒57.
SDor — Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, S. Skorupka, H. Auderska, t. I‒XI, PWN, Warszawa 1958‒1969.
Słownik prasłowiański, 1974‒2001, red. F. Sławski, t. I‒VIII, Wrocław–Kraków.
Słownik staropolski, 1953‒2002, red. St. Urbańczyk; E. Deptuchowa, t. I‒XI, suplement, indeksy, Wrocław–Kraków.
Słownik starożytności słowiańskich, 1961‒1991, red. G. Labuda et al., tom I‒VIII, Wrocław–Warszawa– –Kraków,
Słownik polszczyzny XVI w., 1966‒2012, kom. red. St. Bąk [et al.], t. 1‒36, Wrocław‒Warszawa‒Kraków.
Srezniewski I.I. [Срезневский И.И.], 1893–1912, Материалы для словаря древнерускаго языка по пись- меннымъ памятникамъ, t. I–III, Санктпетербургъ.
Sychta B., 1969‒1979, Słownik gwar kaszubskich, t. I‒VIII, Wrocław‒Warszawa‒Kraków.
Szwagrzyk J.A., 1973, Pieniądz na ziemiach polskich X‒XX w., Warszawa.
Święcicka M., 2012, Pieniądz we współczesnej polszczyźnie. Studium leksykalno-semantyczne, Bydgoszcz.
Ulanicki W., 1897, O półkopku litewskim Zygmunta Augusta z 1565 roku, Warszawa.
Węclewski Z., 1905, Słownik grecko-polski, wyd. V, Warszawa.
Wędzki A. (red.), 2008, Wczesna słowiańszczyzna. Przewodnik po dziejach i literaturze przedmiotu, t. I, Warszawa.
Witkowski W., 1992, O polszczyźnie bazyliańskiego słownika supraskiego z 1722 r., [w:] Słowiańskie pogranicza językowe. Zbiór studiów, red. K. Handke, Warszawa.
Żabiński Z., 1978, Sykle w Starym Testamencie, Collectanea Theologica 48, nr 1, s. 67‒68.
Žiteckìj P. [Житецкій П.], 1888, Словарь книжной малорусской рѣчи, по рукописи XVII вѣка, Кіевъ.
Острозька Біблія, 1581, Опрацював та приготовив до друку єрмн. архимандрит др. Рафаїл (Роман Торконяк), Львів 2006.