Abstract
This article contains a description of Old Polish series functioning as subjects in sentences, e.g A tako stała jest pod krzyżem matka Jezukrystowa, Maryja magdalena i święty Jan Ewanjelista. In terms of structure, semantic and grammatical features of their elements, as well as types of compound indicators, they resemble typical three-argument series (child and mother), however, they differ in the number of noun elements, which usually range from three to seven. Two types of lists are distinguished: homogenous, are organized around a single type of linking element or its equivalent in the form of a delimitation pause (e.g., aby mię od ciebie ani śmierć, ani żywot, ani żadna szczęsność od ciebie oddaliła), and heterogeneous, which may be linked more loosely or more closely (e.g., Gdyby raćce z przysiężniki i z pospólstwem uczynili wielkierz). List syntax was also described; very rarely it was exclusively ad sensum, more frequently, exclusively ad formam or in some cases, ad formam / ad sensum. The lists extracted here resemble modern serial subjects in terms of structure and syntax and, according to quantitative analyses, have a similar frequency in the oldest known Polish sentences.
References
Bobrowski, I. (1998). Gramatyka opisowa języka polskiego (t. 2). Kielce: Wydawnictwo WSP.
Jadacka, H. (2004). Związki składniowe. W: A. Markowski (red.), Wielki słownik języka polskiego (s. 1702–1704). Warszawa: PWN.
Jadacka, H. (2006). Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa: PWN.
Jodłowski, S. (1976). Podstawy składni polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kallas, K. (1993). Składnia współczesnych polskich konstrukcji współrzędnych. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Klemensiewicz, Z. (1939). Gramatyka współczesnej polszczyzny kulturalnej w zarysie. Lwów–Warszawa: Książnica-Atlas.
Kopcińska, D. (1997). Strukturalny opis składniowy zdań z podmiotem-mianownikiem we współczesnej polszczyźnie. Warszawa: Elipsa.
Saloni, Z., Świdziński, M. (1985). Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa: PWN.
Szpakowicz, S., Świdziński, M. (1990). Formalna definicja równorzędnej grupy nominalnej we współczesnej polszczyźnie. Studia Gramatyczne, 9, 8–54.
Zbróg, P. (2010). Budowa i składnia podmiotu szeregowego w polszczyźnie do 1939 roku. Kielce: Wydawnictwo UJK.
Zbróg, P. (2012). Składnia podmiotu szeregowego we współczesnym języku polskim. Kraków: Libron.
Źródła
Za: Korpus tekstów staropolskich PJS IJP PAN https://ijp.pan.pl/publikacje-i-materialy/zasoby/korpus-tekstow-staropolskich/, dostęp: 15.09.2021.
Blaz – Żywot Świętego Błażeja
BZ – Biblia królowej Zofii
Dzial – Kodeks Działyńskich
EwZam – Ewangeliarz Zamoyskich
Fl – Psałterz Floriański
Gn – Kazania Gnieźnieńskie
OrtMac – Wyroki sądów miejskich czyli ortyle
OrtOssol – Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich
Rozm – Rozmyślanie przemyskie
Sul – Kodeks Świętosławów
Inne:
DP – „Dziennik Polski”
E – „Echo Dnia”
GW – „Gazeta Wyborcza”
RpKK – Wielkopolskie roty sądowe XIV–XV wieku, T. 1. Roty poznańskie, zebrali i opracowali H. Kowalewicz i W. Kurszkiewicz, Poznań–Wrocław, 1959.