Keywords
grammatical homonymy
noun
numeral
metapredicative operator
How to Cite
Abstract
The article presents a grammatical analysis of the lexical units maximum and minimum. The starting point are the definitions from general dictionaries of the Polish language from the 20th and 21st centuries. The title units come in three different types of syntactic contexts. Therefore, I distinguish the following three homonymous units in the form of maximum and three units in the form of minimum: maximum1/ minimum1 – noun, e.g. Roczne maksimum opadów przypada na przełom jesieni i zimy., maximum2/ minimum2 – numeral indefinite, e.g. Sportowcy osiągnęli maksimum satysfakcji w zawodach., maximum3/ minimum3 – metapredicative operator (limit operator), e.g. Planował zakończyć tę pracę po maksimum dwóch latach. Maximum1/ minimum1 occupies a syntactic position opened by a verb form, maximum2/ minimum2 appears in the numeral-noun group containing an abstract name and takes a syntactic position analogous to trochę, dużo; and maximum3/ minimum3 is a subordinate of a cardinal numeral.
References
Bogusławski, A. (1966). Semantyczne pojęcie liczebnika i jego morfologia w języku rosyjskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bogusławski, A. (1973). Nazwy pospolite przedmiotów konkretnych i niektóre właściwości ich form liczbowych i połączeń z liczebnikami w języku polskim. W: Z. Topolińska, M. Grochowski (red.), Liczba, ilość, miara. Materiały z konferencji naukowej w Jadwisinie 11–13 maja 1972 r. (s. 7–31). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Buttler, D. (1971). Odmiany polskiej homonimii. Poradnik Językowy, 1, 8–13.
Buttler, D. (1971). Odmiany polskiej homonimii. Poradnik Językowy, 2, 77–82.
Doboszyńska-Markiewicz, K. (2013). Operatory adnumeratywne w języku polskim. Dystrybucja i znaczenia. Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Duszkin, M. (2010). Wykładniki przybliżoności adnumeratywnej w języku polskim i rosyjskim. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Gębka, M. (1997). O szyku składników grupy nominalnej. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Nauki Humanistyczno-Społeczne, 313, 3–21.
Grochowski, M. (2005). O cechach gramatycznych i znaczeniu jednostek o postaci trochę. W: M. Grochowski (red.), Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego (s. 101–111). Toruń: Wydawnictwo UMK.
Grochowski, M. (2008). Założenia ogólne opisu tzw. wyrażeń funkcyjnych w Wielkim słowniku języka polskiego. W: P. Żmigrodzki, R. Przybylska (red.), Nowe studia leksykograficzne 2 (s. 11–22). Kraków: Lexis.
Grochowski, M. (2014). Kryteria opozycji homonimicznych przysłówków i partykuł. W: M. Sarnowski, I. Łuczków (red.), Wyraz i zdanie w językach słowiańskich 8 (s. 141–148). Wrocław: Acta Universitatis Vratislaviensis.
Grochowski, M. (2023). Komparatywy przysłówkowe w funkcji przyimków w języku polskim (w druku).
Grochowski, M., Kisiel, A., Żabowska, M. (2014). Słownik gniazdowy partykuł polskich. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Grzegorczykowa, R. (2010). Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
GWJP – Grzegorczykowa, R., Laskowski, R., Wróbel, H. (red.). (1998). Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
ISJP – Bańko M. (red.). (2018). Inny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jodłowski, S. (1976). Podstawy polskiej składni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kallas, K. (1977). Jeszcze o mini, porno i retro. Język Polski, 57(2), 128–130.
Kallas, K. (1998). Słowotwórstwo. Przymiotnik. W: GWJP. Morfologia (t. 2, s. 469–521). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kuryłowicz, J. (1971). Podstawowe struktury języka: grupa i zdanie. W: A.M. Lewicki (red.), Problemy składni polskiej. Studia, dyskusje, polemiki z lat 1945– 1970 (s. 37–44). Warszawa: PWN.
Laskowski, R. (1998). Funkcjonalna klasyfikacja leksemów: części mowy. Liczebnik. W: GWJP. Morfologia (t. 2, s. 52–65, 341–350). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Majewska, M. (2002). Homonimia i homonimy w opisie językoznawczym. Warszawa: Elipsa.
NKJP – Narodowy Korpus Języka Polskiego. www.nkjp.pl. (dostęp: 13.12.2023).
Piotrowska, A. (2021). Operatory gradacji maksymalnie, minimalnie – różnice w zakresie łączliwości z przymiotnikami i przysłówkami. Poradnik Językowy, 9, 51–62.
PSWP – Zgółkowa, H. (red.). (1994–2005). Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, Poznań: Kurpisz.
Sankowska, J. (1962). Szyk przymiotników we współczesnej polszczyźnie. Roczniki Humanistyczne, 1, 41–48.
Sax, D. (2017). Kilkanaście – czyli właściwie ile? O granicach w semantyce osobliwego liczebnika niewłaściwego. W: M. Danielewiczowa, K. Doboszyńska-Markiewicz, A. Wójcicka (red.), Nieokreśloność i granice (s. 183–204). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
SJPDor – Doroszewski, W. (red.). (1958–1969). Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
SJPSz – Szymczak, M. (red.). (1979). Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
Sobotka, P. (2021). Jednostki gramatyczne pochodne od liczebników i wyrażeń liczebnikowych. Poradnik Językowy, 9, 20–39.
SWJP – Dunaj, B. (red.). (1998). Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Przegląd Reader’s Digest.
Trubiecki, N.S. (1970). Podstawy fonologii, tłum. A. Heinz. Warszawa: PWN.
USJP – D ubisz, S. (red.). (2006). Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wajszczuk, J. (2005). O metatekście. Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Wajszczuk, J. (2010). Functional class (so called „part of speech”) assignment as a kind of meaning-bound word syntactic information. Cognitive Studies/Études cognitive, 10, 15–33.
WSJP PAN – Żmigrodzki, P. (red.). (2007–). Wielki słownik języka polskiego PAN. wsjp.pl. (dostęp: 13.12.2023).
Zaron, Z. (2004). Aspekty funkcjonalne polskiej kategorii rodzaju. Charakterystyka fleksyjna. Warszawa – Puńsk: Wydawnictwo „Aušra”.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Copyright (c) 2023 Adrianna Piotrowska