Abstract
In the paper, I describe and analyse the Old Polish synonymous chain skot – wardęga – bydło from the angle of its etymology. The review of examples is mainly intended to illustrate the thesis that the category of proper names in a diachronic perspective developed in close relation with the development of the appellative sphere. It is a secondary category, subordinate in relation to the appellative sphere as proper names were, and continue to be, the building blocks of onyms. A parallel analysis of appellatives and onyms confirms the high word-formative variantive quality of the early stages of the Polish language. On the sidelines of the main considerations, I show to what extent the polysemy of lexemes i.e. words building proper names and the appellative homonymy and homonymy of proper names in these words makes it difficult, indeed sometimes even impossible, to reconstruct the semantic motivation.
References
Basaj M., Siatkowski J., 1964, Przegląd wyrazów uważanych w literaturze naukowej za bohemizmy, Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, t. 10, s. 60–74.
Biolik M., 1996, Die Namen der fließenden Gewässer im Flußgebiet des Pregel (Nazwy wód płynących dorzecza Pregoły), Wiesbaden-Stuttgart.
Brückner A., 1892, Z przeszłości gwar polskich, Wisła. Miesięcznik Geograficzno-Etnograficzny, VI.
Cieślikowa A., 1990, Staropolskie odapelatywne nazwy osobowe. Proces onimizacji, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Kleszczowa K., 1996, Słowotwórstwo języka doby staropolskiej. Przegląd formacji rzeczownikowych, Katowice.
Kleszczowa K., 1998, Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice.
Kleszczowa K., 2012, Gasnące słowa, [w:] Tajemnice dynamiki języka, Katowice, s. 239–249.
Malec M., 1971, Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Nagórko A., 1998, Synonimia kontekstowa i sytuacyjna. Implikacje leksykograficzne, Prace Filologiczne, t. 43, s. 327–340.
Nitsch K., 1948, Studia z historii polskiego słownictwa, Kraków, s. 168–171.
Piasecka A., 2013, Potencjał semantyczno-pragmatyczny leksemów bydło i skot w języku polskim i rosyjskim, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica 9, s. 69–78.
Rymut K., 2003, Granica czy strefa przejściowa między nomen appellativum a nomen proprium?, [w:] Szkice onomastyczne i historycznojęzykowe, Kraków.
Stankiewicz E., 1986, The Slavic Languages: Unity in Diversity, Walter de Gruyter, Berlin–New York–Amsterdam.
Walczak B., 1995, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań.
Wójcik U., 2013, Polskie toponimy związane z organizacją gospodarczą państwa wczesnopiastowskiego. Nazwy miejscowe motywowane antroponimami zbiorowymi, Kraków.
Wolff A., Rzetelska-Feleszko E., 1982, Mazowieckie nazwy terenowe do końca XVI w., Warszawa.