O śmianiu się z czegoś i z kogoś, czyli o przedmiotowym i podmiotowym znaczeniu czasownika śmiać się

Abstrakt

Artykuł wpisuje się w nurt badań nad walencją polskich czasowników w oparciu o model struktur predykatowo-argumentowych opracowany przez Stanisława Karolaka. Jego celem jest analiza statusu formalnego oraz ról semantycznych argumentów przyłączanych przez predykat śmiać się za pomocą przyimka z. Analiza danych językowych pokazuje, że predykat ten konstytuuje w polszczyźnie dwie SPA: [ktoś] śmieje się z [kogoś ABSTR / czegoś ABSTR] i  [ktoś] śmieje się [z kogoś / czyjegoś], że_ o odmiennych właściwościach formalnych, semantyce, nacechowaniu pod względem aksjologicznym oraz  różnym odniesieniu – przedmiotowym lub podmiotowym – obecnego w akcie śmiechu komizmu. Znaczenie pierwszej z tych konstrukcji można ująć jako ‘wokalizacja będąca reakcją na komizm ludyczny’. W drugiej czasownik śmiać się jest derywatem semantycznym oznaczającym akt mowy będący ‘werbalnym lub niewerbalnym zachowaniem, w którym za pomocą satyrycznych środków komicznych komunikowana jest ujemna ocena osobowego obiektu lub niechęć wobec niego’.